ÇANAKKALE’ DE KÜLTÜR VE TURİZM

KÜLTÜR VE TURİZM
Çanakkale, Anadolu’yla, Avrupa’ya ve Akdeniz’le Karadeniz arasındaki bağlantıyı sağlayan iki geçit bölgesinden biridir. Bu özelliği nedeniyle oldukça zengin bir tarihi vardır. Coğrafi konumu yörede yaşayan topluluklara ekonomik ve askeri üstünlük sağlamış, onlar da uygarlık alanında çağdaşlarını geçmişlerdir. Ancak, bu durum, yöreyi çeşitli göç ve istila hareketlerinin hedefi yapmıştır. Değişik tarihlerde yerleşmek ya da yağmalamak amacıyla bölgeye gelenler olmuş, her iki durumda da belli kültür alışverişi yaşanmıştır. Ayrıca ticaret merkezi oluşu da çevre uygarlıklarla kültür alışverişini yoğunlaştırmıştır. Bu kültürel yoğrulma yüzyıllar boyu kesintilerle sür bunun sonucu oldukça renkli bir kültür mozaiği ortaya çıkmıştır.

Tarımsal üretimin ticaret ve el sanatlarının öne çıktığı Çanakkale’de toplumsal yaşam da buna göre biçimlenmiştir. Geleneksel toplumsal yapının çözülme süreci 1970′li yıllarda hızlanmıştır. Sanayi ve turizm alanındaki yatırımlarla ilin görünümü değişmeye başlamıştır. Ulaşım, eğitim, iletişim hizmetlerinin yaygınlaşması da bu süreci etkilemiştir. Günümüz Çanakkale’sinde yaşama biçimi, geçiş toplumu özelliklerini gösterir. Kentsel değerler hızla toplumsal yaşama katılmakta bu durum kentlerden kırsal alanlara doğru yayılmaktadır.

Kent kesimi, geleneksel yaşama biçiminden hemen hemen sıyrılmış sayılabilir. Çekirdek aile, egemen aile yapısı durumuna gelmiştir. Giyim ­kuşamdan, beslenme, barınmada, boş zamanları değerlendirmede çağdaş öğeler öne çıkmaktadır.

Kırsal kesimde tarım, öteden beri ekonomik: etkinliğin temelini oluşturmuştur. Bu kesim önceden olduğu gibi günümüzde de durağan bir yaşam içindedir.

Yörede Giyim-kuşam, yer yer değişik özellikler gösterir. İl merkezinde çağdaş giysiler benimsenmiştir. Kırsal kesimde kadın giyiminde şalvar, pestamal, atkı gibi giysilere de rastlanır. Köylerde kadınlar, renkli bir şalvar üstüne gömlek giyerler. Gömlek ak ya da canlı renklerin egemen olduğu basmadan yapılır. Başta yemeni ak başörtü vardır. Erkekler, genellikle dizden yukarısı bollaşan pantolon, ceket, kasket giyerler. Geleneksel giysilerle çağdaş giysilerin bir arada kullanımı bir giyim-kuşam özelliği olarak belirmektedir.

Türkmen ve Yörük topluluklarının giyim-kuşamları değişik özellikler gösterir. Türkmen kadın giysilerinden paçalık bir şalvar türüdür, yırtmaçlıdır. Üçgen kuşakla bele tutturulur. Erkekler potur, ak pamukludan gömlek, yün cepken giyerler. Ayaklarda yün dolak ya da tozluk vardır. Başta tekke üstüne çevre sarılıdır. Yörük kadınlar koyu renk şalvar giyerler, önlerine ak tutak takarlar. Üste giyilen yeldirme bele dek uzanır. Erkekler, koyu renk uzun kollu bir ceket kısa bir potur giyer başta çevre ya da mendil vardır.

Geleneksel El Sanatları

Çanakkale XVII. yüzyıl sonlarından XX. yüzyıl başlarına dek önemli bir seramik merkezi olmuştur. Burada çoğunlukla çukur tabak, kâse, küp, sürahi, testi ve vazolar yapılmıştır. XVII[. Yüzyıl ile XIX. yüzyılın ilk yarısı örnekleri stil, kompozisyon, renk ve desen özellikleri ile ilgili ilgi çeker. Günümüzde Çanakkale’de toprak işçiliği vazo, saksı, küllük, tuzluk, Samdan vb. yapımıyla sürmektedir. Bunlar hediyelik eşya olarak kullanılmaktadır.

Seramikçilik ve halıcılık Çanakkale folklorunun otantikliğini kaybetmeden en belirgin özelliklerini günümüze kadar taşımışlardır.

Anadolu’nun her yerinde olduğu gibi Çanakkale’de de özellikle Ezine, Ayvacık ve Bayramiç yöresinde halıcılık yaygındır. Kilim dokumacılığı ile başlayan halıcılık “düğümlü doku” denilen halıcığa geçmiştir. El halılarının en çarpıcı özellikleri desen çeşitleri, kaliteli dokusu ve kullanılan renkleridir. Halılarda kullanılan ana materyal yündür. Yörede kurulan kooperatif çalışmalarıyla halıların kalitesinin korunmasına önem verilmektedir.

Halıcılık geçim kaynağı olan Ayvacık yöre halkı kendine özgü desenleri olan saf yün halı dokumaktadır. Son yıllarda Süleymanköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bu konuda atılım yapmış olup yörede daha modern tezgâhlarda ve Marmara Üniversitesinin gözetiminde doğal boya halılar dokutturarak yurt dışına birçok ülkeye ihracat yapmaktadır. 1981 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından DOBAG ( Doğal Boya Araştırma Geliştirme Projesi) geliştirilmiş, Ayvacık yöresinde dokunan halıların otantik ve geleneksel yapılarının araştırılması, geliştirilmesi, solmayan kök boyalar ile halılara özgün bir kalite kazandırılması amaçlanmıştır. Yılda ortalama 2500 m2 halı üretilmekte, bu üretimin % 80′i Norveç, ABD, Almanya, İrlanda, İsviçre, İngiltere ve Avustralya gibi ülkelere ihraç edilmekte ve ortalama 400 bin dolar döviz girdisi sağlanmaktadır. 25 civarında köyde 260 üye ile üretime devam edilmektedir.

1986 yılında Japonya’nın Osaka şehrinde bulunan Milli Etnografya Müzesinde Türk Halk Sanatları bölümünde, DOBAG halıları daimi bir sergi niteliği kazanmıştır.

Anadolu’daki en eski uygarlık merkezlerinden Troya, Assos, Alexandreia- Troas, Neandria, Abydos ve Sestos’un bulunduğu Çanakkale, Milli Tarihimizin en önemli olaylarının cereyan ettiği Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı ile Truva Milli Parkını da sınırları içerisinde bulundurmaktadır.

1986 yılında Japonya’nın Osaka şehrinde bulunan Milli Etnografya Müzesinde Türk Halk Sanatları bölümünde, DOBAG halıları daimi bir sergi niteliği kazanmıştır.

Anadolu’daki en eski uygarlık merkezlerinden Troya, Assos, Alexandreia- Troas, Neandria, Abydos ve Sestos’un bulunduğu Çanakkale, Milli Tarihimizin en önemli olaylarının cereyan ettiği Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı ile Truva Milli Parkını da sınırları içerisinde bulundurmaktadır.

Diğer taraftan 671 km. sahil bandı, ada konumundaki iki ilçesi, muhtelif yerlerdeki termal kaynaklar ve zengin flora ve faunasıyla Kazdağları ilin en önemli turizm değerleridir.

İl’ de Turizm İşletme Belgeli; 5 yıldızlı bir otelle beraber toplam 36 adet tesis faaliyette olup, bu tesislerin yatak kapasitesi 4.098′dir.

Yatırım Belgeli 20 adet Konaklama tesislerindeki 1.368 yatak kapasitesi ve Belediye denetiminde bulunan tesislerdeki yaklaşık 7.500 yatak kapasitesi ile ilimiz toplam yatak kapasitesi 13.000′e yaklaşmaktadır.

Yıllık turist sayısı 2 Milyon civarında olup, ilde Turizm Bakanlığından belgeli 11 adedi A Grubu olmak üzere toplam 20 adet Seyahat Acentesi faaliyet göstermektedir.

İlimizde 3 adedi merkezde, 12 adedi ilçelerde olmak üzere 15 kütüphane ve bir adet de gezici kütüphane vardır.

-Çanakkale Valiliği-
KÜLTÜR VE TURİZM